"Ścieżki niepodległości". W Zgórsku- najstarszej miejscowości gminy

W pięknej jesiennej scenerii uczniowie z Dulczy Małej podążali ,,Ścieżkami Niepodległości” po miejscach szczególnych dla historii Ziemi Radomyskiej. Korzystając z gościnności księdza prałata Stanisława Niemca zawitali do Zgórska.  

Zgórsko to miejscowość stara, wzmiankowana w źródłach już za czasów Bolesława Krzywoustego. W centrum tej liczącej ponad 900 lat miejscowości stoi przepiękny modrzewiowy kościół z 1781 r. Uczniowie oczarowani klimatem tej późnobarokowej świątyni słuchali historii parafii opowiadanej ustami jej wieloletniego proboszcza – ks. S. Niemca, który opowiadał o tym, czego ta świątynia była świadkiem. Wspomniał on o tworzeniu tu w 1748 r. przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego z pomocą ks. Hieronima Juszczyńskiego wielkiej biblioteki narodowej, nakreślił wydarzenia, które rozegrały się w kościele i wokół niego podczas Rzezi Galicyjskiej w 1846 r.

Ks. Stanisław Niemiec wspomniał także o świątyni w czasach II wojny światowej i o tym jak stała się świadkiem przekazywania meldunków wikariuszowi ks. Stanisławowi Kaczmarczykowi (ps. Zimny), zamordowanemu później przez Niemców w Oświęcimiu. Opowiedział również o okresie, kiedy żołnierze radzieccy urządzili w świątyni kuźnię i chyba tylko cudem nie było tu pożaru.

Z zapałem wskazywał znajdujące się kościele cenne zabytki – to przecież jego ,,oczko w głowie” - ich renowacji poświęcił wiele czasu i energii.

Po tej ciekawej opowieści zaprowadził uczniów pod odnowiony w tym roku staraniem Stowarzyszenia Nasza Gmina pomnik ofiar rabacji. Po drodze uwagę uczniów przykuwały tablice umieszczone przy kościele na pomniku, które zostały poświęcone:

- Ks. S. Kaczmarczykowi ps. ,,Zimny”,

- Ludwikowi Lonczakowi – komisarzowi Policji Państwowej i więźniowi Ostaszkowa ,

- Józefowi Buremu ps.,, Dąbal’’,

- Rotmistrzowi Lucjanowi Woźniakowi ps. ,,Grot- Szczerba”- komendantowi placówki ZWZ/AK Radomyśl Wlk. i jego żołnierzom.

Zaiste widać jak proboszczowie Zgórska pielęgnowali pamięć o bohaterach oddających życie za ojczyznę, jaki tworzyli klimat dla obrońców wolności, jak pięknie łączyli wartości Bóg- Honor- Ojczyzna. Wielki wkład ma tu sam ks. Stanisław Niemiec i niemała jest też zasługa Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Radomyskiej .

Na zgórskim cmentarzu, pod mogiłą żołnierzy z kampanii wrześniowej, uczniowie złożyli wieniec. Drugi taki wieniec został złożony w miejscu dawnego dworku, siedziby administracji dominium włości Ossolińskich, w Izbiskach – Przybysz. To szczególne miejsce zostało naznaczone krwią. 20 maja 1944 roku gestapo dokonało tu pacyfikacji dworu. Zamordowani zostali: młodziutki por. Janusz Skrzypek ps. „Konrad” i Stanisław Zieliński, pracownik administracyjny, członek AK. Aresztowano też wtedy por. Stanisława Sołtysa ps. ,,Wójt”- cichociemnego, Stanisława Mazura, Józefa Piszczka, Józefa Kędziołkę oraz dwóch ukrywających się żołnierzy radzieckich : Mikołaja Judina i Iwana Milczukin. 20 maja 1989 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Radomyskiej odsłonięto tu pamiątkową tablicę, a uroczystości przewodniczył właśnie ks. prałat S. Niemiec.

Pamiątkowa fotografia uczniów podążających ,,Ścieżkami Niepodległości” z ks. S. Niemcem – osobą będącą wzorem patriotyzmu – była zwieńczeniem naszej wyprawy, która napawa nas nadzieją, że młode pokolenie nie zapomni o bohaterach swej ziemi. Została nam ona dana w stulecie rocznicy odzyskania niepodległości Polski.

Oprac. K.Tomaszek